ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
Πανεπιστημίου (Ελευθερίου Βενιζέλου) 34
106 79 ΑΘΗΝΑ
Τηλ. 3616532 - 3617784 - Fax: 3641025
e-mail : info [at] hms [dot] gr
www.hms.gr

Προτάσεις της ΕΜΕ για τη βελτίωση της Μαθηματικής Εκπαίδευσης

Αθήνα, 15 Σεπτεμβρίου 2021

 
     Η Ελληνική Μαθηματική Εταιρεία εύχεται καλή σχολική χρονιά σε όλους τους μαθητές, τις μαθήτριες, τις οικογένειές τους και το εκπαιδευτικό προσωπικό.
   Στο υγειονομικά ευπαθές περιβάλλον της πανδημίας και στην αβεβαιότητα της κλιματικής αλλαγής, οι κοινωνίες απευθύνονται στην επιστημονική κοινότητα για να κατανοήσουν με έγκυρο τρόπο και να σχεδιάσουν ανθρωπιστικές δράσεις για φαινόμενα που, δυστυχώς, εξελίσσονται πιο γρήγορα από τον ρυθμό κατανόησής τους.
    Κεντρικό ρόλο σε όλες τις επιστημονικές προσεγγίσεις έχει η επιστήμη και η γλώσσα των Μαθηματικών, βοηθώντας τις επιστημονικές κοινότητες να κατασκευάζουν μοντέλα για τα φαινόμενα που μελετούν, να επικοινωνούν αποτελεσματικά μεταξύ τους, να κωδικοποιούν, να συλλέγουν και να επεξεργάζονται ψηφιακά δεδομένα μεγάλου όγκου και να αναπτύσσουν τεχνολογίες και προϊόντα υψηλής νοημοσύνης. Συνεπώς, η μαθηματική επιστήμη και η ποιότητα της μαθηματικής εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες της, συνιστούν το θεμέλιο της νοητικής ανάπτυξης στον σύγχρονο κόσμο και ένα βασικό εργαλείο για την κατανόηση των μοντέλων που προσεγγίζουν την πραγματικότητα.
    Με αυτές τις σκέψεις το νέο ΔΣ της ΕΜΕ σχεδιάζει τη συνέχιση και αναβάθμιση της ανιδιοτελούς προσφοράς, της οργάνωσης και της δράσης των μελών της ελληνικής μαθηματικής κοινότητας, ώστε να συμβάλλει σταθερά στην ποιοτική ενίσχυση της μαθηματικής σκέψης και στην απρόσκοπτη συμμετοχή στη μαθηματική εκπαίδευση για όλα τα παιδιά σε όλες τις περιοχές της χώρας, χωρίς εξαιρέσεις και αποκλεισμούς.
Θα θέλαμε να επισημάνουμε στην πολιτεία 4 σημεία, που θεωρούμε κρίσιμα, για τα οποία θα πρέπει να αποφευχθεί η επανάληψη λαθών του παρελθόντος:

1.    Είναι αναμφίβολα θετική η ολοκλήρωση της διαδικασίας διορισμού μόνιμων εκπαιδευτικών, καθώς έτσι ανανεώνεται και ενισχύεται η σταθερότητα και η δυνατότητα εκπαιδευτικού σχεδιασμού στις περιφερειακές διευθύνσεις και τις σχολικές μονάδες. Η έγκαιρη συμπλήρωση των κενών θέσεων με αναπληρώτριες και αναπληρωτές, καθώς και η επιμόρφωση, προετοιμασία και η παροχή του τεχνολογικού εξοπλισμού στους εκπαιδευτικούς για διδασκαλία σε ευμετάβλητες συνθήκες θα πρέπει να ακολουθήσουν χωρίς καθυστέρηση.

   Η ΕΜΕ τίθεται στη διάθεση του Υπουργείου για την ανάπτυξη επιμορφωτικών προγραμμάτων σε περιοχές των Μαθηματικών που αντιστοιχούν στη σχολική ύλη και στη Διδακτική των Μαθηματικών.

2.    Η επικαιροποίηση των Αναλυτικών Προγραμμάτων και Σχολικών Βιβλίων από το ΙΕΠ, πραγματοποιείται δυστυχώς χωρίς τη θεσμική συμμετοχή και συνεργασία της ΕΜΕ. Αντίστοιχες πρακτικές στο παρελθόν έχουν οδηγήσει σε επιλογές μιας διδακτέας ύλης που τελικά δεν διδάσκεται στην πράξη, καθώς και σε συγγραφή διδακτικών βιβλίων που δεν αντιστοιχούν με τις ανάγκες και τις συνθήκες της διδασκαλίας. Η συμμετοχή εκδοτικών συμφερόντων σε αυτές τις διαδικασίες θα πρέπει να μη μειώσει τη βαρύτητα και το κύρος της επιστημονικής κοινότητας, ενώ σε κάθε περίπτωση απαιτείται εκτενής διάλογος και απόλυτη διαφάνεια. Η επανάληψη φαινομένων που συνδέουν την αναποτελεσματικότητα στο παιδαγωγικό επίπεδο με την κατασπατάληση κονδυλίων, πρέπει οπωσδήποτε να αποφευχθεί.

    Η ΕΜΕ προτείνει να μετέχουν εκπρόσωποί της στις Επιτροπές των Αναλυτικών Προγραμμάτων και Βιβλίων των Μαθηματικών, ενώ θα επιδιώξει σε συνεργασία με τις άλλες επιστημονικές ενώσεις την εναρμόνιση της μαθηματικής ύλης και έκφρασης, με τις ανάγκες των άλλων μαθημάτων Θετικών Επιστημών και Οικονομίας. Η μαθηματική σκέψη και γλώσσα χρησιμοποιείται σε πολλά πεδία και η παρατηρούμενη διαφοροποίηση στην ορολογία και τον συμβολισμό οδηγεί συχνά σε σύγχυση, επιτείνοντας τις δυσκολίες διδασκαλίας και μάθησης.

3.    Επιστημολογικές μελέτες, φιλοσοφικοί και ιστορικοί λόγοι, αλλά και πρόσφατες διεθνείς έρευνες της Διδακτικής των Μαθηματικών, καταδεικνύουν την κεντρική σημασία της χωρικής αντίληψης και της γεωμετρικής σκέψης για την κατανόηση και την εποπτική προσέγγιση όλων των περιοχών της μαθηματικής επιστήμης και των εφαρμογών της.

   Η ΕΜΕ προτείνει την αναβάθμιση της Ευκλείδειας Γεωμετρίας και Στερεομετρίας στο Δημοτικό και το Γυμνάσιο και την ανάπτυξη διεπιστημονικού προβληματισμού για τη δυνατότητα μιας εισαγωγής στις Μη Ευκλείδειες Γεωμετρίες σε τάξεις του Λυκείου.

4.    Η διδασκαλία των Μαθηματικών, ως του κατεξοχήν και κατ’ ετυμολογία μαθήματος, στηρίζεται στη σχέση των μαθητών/μαθητριών με το διδακτικό προσωπικό σε συνθήκες εκπαιδευτικού περιβάλλοντος, αναπτύσσοντας έτσι τον αναστοχασμό, οδηγώντας στις απορίες και χτίζοντας θεωρίες. Σε αυτή τη σχέση συνυπάρχουν και δρουν και άλλες παράμετροι, πέραν του περιεχομένου και των συμβολισμών του μαθήματος. Κοινωνικές και συναισθηματικές παράμετροι, που συχνά καλλιεργούνται πριν ή και παράλληλα με το σχολείο, ενίοτε λειτουργούν ως στερεότυπα που αποθαρρύνουν τη γνωστική συμμετοχή των παιδιών στη διδασκαλία και τη μάθηση των Μαθηματικών. Η απότομη, και εκ των πραγμάτων αναγκαία, μετάβαση σε εξ αποστάσεως εκπαιδευτικές πρακτικές απομάκρυνε ένα μεγάλο ποσοστό μαθητών και μαθητριών από την εμπειρία του μαθήματος των Μαθηματικών. Συνεπώς, τίθεται επιτακτικά το ζήτημα της εκπαιδευτικής επανασύνδεσης, με σκοπό να αποτραπεί το ενδεχόμενο ανάπτυξης φαινομένων μαθηματικού αναλφαβητισμού στην ελληνική κοινωνία.

    Η ΕΜΕ προτείνει να αναλάβει (α) την ανάπτυξη ειδικών για τον σκοπό αυτό επιμορφωτικών προγραμμάτων Διδακτικής των Μαθηματικών, με τη συμβολή των Παραρτημάτων της και την αξιοποίηση των σχετικών εκδόσεών της, και (β) τη διενέργεια σειράς διαλέξεων για τους γονείς, με τη συμβολή παιδαγωγών, ψυχολόγων και της εμπειρίας της σκιώδους μαθηματικής εκπαίδευσης, έτσι ώστε να αναπτυχθεί παιδαγωγική συνεργασία ανάμεσα στο σχολείο και το σπίτι.
.

Για το Διοικητικό Συμβούλιο
της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας